Betül Topaklı / Milliyet.com.tr –Uzun vadede değerini koruyan ve güvenli liman olarak bilinen bir yatırım aracı olan altın, yükseliş grafiği çizmeye tüm hızıyla devam ediyor. Öyle ki ABD’nin finans merkezi New York’da da aralık ayından bu yana çok yüklü miktarda altın transferi gerçekleşti. Yani son 3 aydır 600 tondan fazla altın New York’taki kasalara taşındı. Peki altın neden New York’a akıyor? Aslında ABD’nin altına olan ilgisinin son aylarda rekor seviyelere ulaşmasında ABD Başkanı Donald Trump’ın açıklamalarının etkili olduğu düşünülüyor. Trump’ın, Kanada ve Meksika’dan yapılan altın ithalatına yüksek gümrük tarifeleri getirme planı, küresel piyasalarda büyük hareketliliğe neden oldu. ABD’deki bankalar, yatırımcılar ve tüccarlar, tarife uygulamaları yürürlüğe girmeden önce altın stoklarını artırmak için harekete geçti.
Dünya Altın Konseyi tarafından sağlanan verilere göre, Aralık 2024’ten bu yana şehrin kasalarına 600 tondan fazla, yani yaklaşık 20 milyon ons altın taşındı. Küresel piyasalar için kritik öneme sahip bu gelişme, yatırımcılar ve finans uzmanları arasında çeşitli spekülasyonlara yol açtı.
SEVKİYATIN ARKASINDA NE VAR?
Küresel altın piyasasının merkezi olarak bilinen Londra’dan yapılan bu büyük çaplı altın sevkiyatının arkasında, ABD’nin uygulamayı planladığı yeni gümrük vergileri ve uluslararası ekonomik belirsizlikler olduğu düşünülüyor. Dünya Altın Konseyi’nin Asya ve Avrupa’dan sorumlu piyasa stratejisti John Reade, CNBC’ye verdiği röportajda, “Bu miktarda altın normalde New York’ta tutulmaz. Ancak sadece olağanüstü durumlarda bu tür transferler gerçekleştirilir” ifadelerini kullandı. Yani ABD’nin Kanada ve Meksika’dan gelen bazı ürünlere yönelik yeni gümrük vergileri getirme olasılığının, yatırımcıları Londra yerine New York’taki kasalara yönlendirdiği düşünülürken, altın ve gümüş gibi değerli metallerin de bu vergilerden etkilenebileceği tahmin ediliyor.
MKS Pamp Metal Strateji Müdürü Nicky Shiels bu konuyla ilgili, “Kanada ve Meksika’dan yapılan ithalatlara uygulanabilecek ek vergiler, değerli metal piyasasında büyük bir endişeye yol açıyor. Yatırımcılar, varlıklarını güvence altına almak için altınlarını New York’a yönlendiriyor” dedi.
‘İNGİLİZ-AMERİKAN ORTAKLIĞI ÇATIRDIYOR’
Peki yaşanan bu gelişmeler ne anlama geliyor? Dünyada büyük bir paradigma ve güç dengesi değişikliğinin yaşandığını söyleyen Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram, “Yıllardan beri bildiğimiz İngiliz-Amerikan ortaklığı, Avrupa Birliği ülkelerinin zayıflaması ve Çin’in büyük bir güç olması nedeniyle çatırdıyor. Avrupa Birliği, Avrupa’da yaşayan toplulukların ortak bir para birimi ve ortak yaşam gayesiyle hareket ederek dünyada güç olması temelini taşıyordu. Avrupa Birliği’ne giremeyen ülkeler öykünerek bu birliğe girmek istiyor ve bu topluluğun kendilerine sağladığı siyasi, ekonomik ve toplumsal faydalardan yararlanmayı amaçlıyordu. Ancak İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden Brexit yapmasıyla topluluğun cazibesi kayboldu. Aslında zaman geçtikçe Avrupa Birliği’nin aleyhine gelişen durumlar yaşandı. Trump’ın yeniden göreve gelmesiyle birlikte Amerikan’ın politikalarını güdülediğini görüyoruz. Bu kapsamda Amerika kendi menfaatine olmayan hiçbir platformda bulunmuyor. Ve gördü ki eğer kendi ekonomisi ve Çin’le uğraşmazsa dünya ekonomisinin en borçlu ülkesi olan Amerika Birleşik Devletleri günün sonunda iflas edecek. Bunun için de Trump göreve geldiğinden beri gümrük tarifeleri, korumacı politikalar ve savaş çığırtkanlığı yapıyor” dedi.
‘PARANIZ KENDİ CEBİNİZDE DEĞİLSE GÜVENDE DEĞİL’
“Açıkça söyleyeyim dünya üzerinde hiçbir devletin ve hiçbir kişinin parası kendi cebinde değilse güvende değil. Her an Üçüncü Dünya Savaşı çıkabilir, her an bir yaptırımla karşı karşıya kalabilir ve bütün servetinizi kaybedebilirsiniz” diyen Ekonomist Muhammet Bayram, “Ülkeler merkez bankalarında dünyaca geçerli olan değerli maden ve paraları bulundururlar. Bretton Woods, altın para sisteminde ülkelerin paraları altına endeksli ve hatta tüm paralar da dolara endekslidir. Yani Amerikan dolarının karşılığı ve değeri altınla ölçülür. Peki neden altın ons para birimine göre ölçülüyor? Londra’da merkezi bulunan kıymetli madenler ve altın borsası İngiliz para birimi olan ons ile ölçülür. Altın ons üzerinden fiyatlanır ve işlem görür.
Birçok ülkenin Merkez Bankası’nda olması gereken altın güvenli olarak gördükleri Londra’da park etmiş vaziyetteydi. Ancak son dönemlerde yaşanan bu gelişmelerle her bir ülke altınını kendi kasasına yani cebine koymak istiyor. Bu nedenle Amerika ve diğer ülkeler Londra’da bulunan altınları kendi merkez bankalarına getiriyor. ABD’de ‘Make America Great Again (ABD’yi yeniden büyük güç yap) sloganıyla yola çıkan Trump’ın politikalarından kaynaklı mı yoksa bir devlet politikasından kaynaklı mı olduğu bilinmez altınlarını kendi ülkesine getirmeye başladı. Çünkü gelinen noktada Amerika menfaatleri İngiliz menfaatleri ile ters düşmeye başladı. Eğer Amerika İngiliz politikalarını devam ettirmeye kalkarsa Çin çoktan ABD’yi geçmiş olacak ve orta vadede Amerika Birleşik Devletleri gibi bir devlet olmayacak” diye konuştu.
BU DURUM PİYASALARI NASIL ETKİLEDİ?
Yaşanan bu sevkiyat sonrasında altın fiyatları, dalgalı bir seyir izlemeye başladı. Dünya genelindeki merkez bankaları ve yatırımcılar, güvenli liman olarak gördükleri altına olan ilgilerini artırırken, New York’un yeni bir altın depolama merkezi haline gelip gelmeyeceği merak konusu. Finans uzmanları, bu hareketliliğin sadece kısa vadeli bir önlem mi yoksa ABD’nin yeni bir altın stratejisinin başlangıcı mı olduğunu zamanın göstereceğini söylüyor.
